Duda podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim podkreślił, że 1 marca jest „zawsze bardzo wzruszony”. – Dlatego, że mam tą niebywałą możliwość uhonorowania orderami przede wszystkim ludzi, którzy walczyli o wolną Polskę suwerenną, niepodległą prawdziwie – wyjaśnił.
Jak mówił, „nie pogodzili się oni z półwolnością, z zakłamaniem, z niby niepodległością i niby suwerennością”. Wyjaśnił, że Żołnierze Wyklęci „zapłacili za to zazwyczaj wysoką cenę”. – Spotykam oczywiście tych, którzy nie polegli, nie zostali zamordowani, przeżyli, przetrwali, ale to nigdy nie było za darmo. Cena służby ojczyźnie była ogromna – powiedział.
Zwracając się do odznaczonych powiedział: „Jesteście państwo bohaterami” i – jak dodał prezydent – bohaterami są również „najbliżsi tych, którzy polegli i zostali zamordowani”. Przypomniał, że „komunistyczne represje spadały na całe rodziny”. – Cena była często bardzo wysoka od represji, prześladowań, więzienia, katowania, poprzez odebranie możliwości rozwijania się, kariery, nauki, pracy, często głód, biedę – powiedział.
Przesłanie prezydenta z okazji obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych
„Nie byłoby prawdziwie wolnej Polski, gdyby nie tamto bohaterstwo”
Prezydent wyraził wzruszenie, że, jak mówił – „można państwa docenić, można chociaż w ten symboliczny sposób docenić tą wielką zasługę dla Polski”. – Pewnie nie byłoby dzisiaj prawdziwie wolnej, prawdziwie niepodległej, prawdziwie suwerennej, gdyby nie tamto bohaterstwo, cierpienie, gdyby nie tamten trud, gdyby nie tamci Żołnierze Niezłomni, których bali się komuniści – mówił.
– Bali się i cały czas mieli w tyle głowy, że mogą powrócić – dodał.
Według Dudy „to właśnie dlatego zabitych i pomordowanych zakopywano w bezimiennych mogiłach. To dlatego właśnie nad miejscami ich pochówku kładziono chodniki i wylewano asfalt”. – Po to, by nikt nigdy nie dotarł, aby nikt nie odnalazł, aby nie było relikwii. Ale również ze strachu, z podłego, haniebnego strachu – mówił.
Dworczyk: Dobrze, że nastąpiła zmiana w ocenie roli Żołnierzy Wyklętych
Odznaczenia państwowe
W trakcie ceremonii prezydent odznaczył pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi poniesione z niezwykłym poświęceniem w walce o suwerenność i niepodległość Państwa Polskiego” Franciszka Jaskulskiego ps. Zagończyk, żołnierza Armii Krajowej i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, straconego w kieleckim więzieniu w 1947 r.
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski za „wybitne zasługi dla niepodległości RP” nadano Stanisławowi Ruskowi ps. Tęcza, a także – pośmiertnie – Zdzisławowi Kowalczewskiemu ps. Milczek i Stanisławowi Kiałce ps. Jelonek, Bolesław i Szarotka.
Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski uhonorowano Witolda Stypułkowskiego ps. Bystry, Tadeusza Nowakowskiego ps. Zając, Władysława Skrzypka ps. Groźny i – pośmiertnie – żołnierzy oddziału Franciszka Jaskulskiego „Zagończyka”, poległych w czerwcu 1946 r. w bitwie z oddziałami sowieckimi pod Zwoleniem.
Za „wybitne zasługi w obronie suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego” Krzyż Orderu Krzyża Niepodległości nadano Tadeuszowi Baszczowskiemu ps. Lew, Stefanowi Rojkowiczowi ps. Gryf oraz Antoniemu Zmitrowiczowi ps. Wilniak.
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski za „wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce” i „propagowanie wiedzy o Żołnierzach Wyklętych” odebrał Jan Białostocki. Z kolei za „wybitne zasługi w działalności na rzecz upamiętniania historii Polski” odznaczono Adama Brońskiego, Bogusława Błażeja Dudka i Marka Franczaka.
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za „wybitne zasługi w pielęgnowaniu pamięci o polskim czynie niepodległościowym” odebrał Robert Grzybek, żołnierz Armii Krajowej, a po wojnie członek antykomunistycznej organizacji niepodległościowej „555 Okręg Armii Krajowej”.
Złoty Krzyż Zasługi – za „propagowanie wiedzy o Żołnierzach Wyklętych” – odebrali z rąk prezydenta Dawid Chrobak i Robert Jamroz, a Srebrny Krzyż Zasługi trafił do Anny Czerwiec-Banek, Elżbiety Jeleń, Marii Łempickiej i Marleny Piekawskiej-Olszówki. Brązowym Krzyżem Zasługi odznaczono: Annę Borowik, Marka Gołąbka, Magdalenę Janeczek, Patryka Kruczka, Pawła Kurtykę, Maksymiliana Migo, Aleksandra Podgórnego i Marcina Tucznio.
Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości za „zasługi dla Niepodległej” uhonorowano: Mariusza Charubina, Józefa Dąbrowskiego ps. Prędki, Antoniego Jankowskiego, Stefana Kownackiego ps. Gołąb oraz Franciszka Przeździeckiego.
Karczewski: Żołnierze Wyklęci oddali Polsce to, co najcenniejsze
