5 stycznia 2021 roku zmarła płk Lidia Lwow-Eberle pseudonim Ewa i Lala, weteranka podziemia niepodległościowego. W czasie II wojny światowej podjęła służbę w partyzanckim oddziale Armii Krajowej ppor. Antoniego Burzyńskiego +Kmicica+, a następnie w 5. Wileńskiej Brygadzie AK rtm. Zygmunta Szendzielarza +Łupaszki+. Uczestniczyła w starciach z Niemcami i sowiecką partyzantką. Jako sanitariuszka niosła ofiarną pomoc kolegom. Nie opuściła ich nawet wtedy, gdy sama odniosła rany w bitwie od Worzianami powiedziała marszałek Sejmu Elżbieta Witek.
Przypomniała, że w sierpniu 1944 r. z resztkami brygady Lidia Lwow przemieściła się na tereny objęte działaniem Białostockiego Okręgu AK.
„W latach 1944-1947 towarzyszyła mjr +Łupaszce+ w walce z komunistycznym aparatem terroru na Białostocczyźnie, Pomorzu, Warmii i Mazurach. Awansowana na stopień podporucznika w sierpniu 1945 roku. Aresztowana wraz z +Łupaszką+ w Osielcu na Podhalu w czerwcu 1948 roku została skazana na dożywotnie więzienie. Przetrzymywana w więzieniach w Fordonie oraz Inowrocławiu uzyskała zwolnienie z odbywania kary w styczniu 1957 roku” – podkreśliła.
„Zaangażowana w upamiętnianie żołnierzy wyklętych, pogodna i skromna, emanowała ciepłem, dobrocią i życzliwością wobec ludzi. Do końca swych dni manifestowała przywiązanie do patriotycznych wartości” – dodała marszałek Sejmu.
Posłowie uczcili pamięć Lidii Lwow-Eberle minutą ciszy i modlitwą „Wieczny odpoczynek”.
„Wielki smutek”. Zmarła Lidia Lwow-Eberle „Ewa”, „Lala”, sanitariuszka AK
Lidia Lwow urodziła się 14 listopada 1920 r. w Plosie, w obecnym obwodzie iwanowskim, nad Wołgą. W sierpniu 1943 r. wstąpiła do pierwszego oddziału partyzanckiego Okręgu Wileńskiego AK, dowodzonego przez ppor. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”.
Przyjęła pseudonim „Ewa”. Oddział został 26 sierpnia 1943 r. rozbrojony i częściowo wymordowany przez sowiecką brygadę partyzancką dowodzoną przez płk. Fiodora Markowa. Udało jej się uciec i dołączyć wraz z innymi ocalałymi do rtm. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Na bazie rozbitków w krótkim czasie stworzył on oddział nazwany wkrótce 5. Wileńską Brygadą AK. „Ewa” była w niej sanitariuszką.
23 lipca 1944 r., po rozwiązaniu 5. Brygady przez rtm. „Łupaszkę”, zdecydowała się zostać przy nim i walczyć dalej. Na początku sierpnia razem z Szendzielarzem w dziesięcioosobowej grupie przedostała się na Białostocczyznę. Przyjęła wówczas pseudonim „Lala”.
11 listopada 1944 r. otrzymała awans do stopnia kaprala z cenzusem. Następnie w uznaniu zasług 3 maja 1945 r. otrzymała awans do stopnia plutonowego z cenzusem, a 15 sierpnia tego samego roku – do stopnia podporucznika czasu wojny.
30 czerwca 1948 r. została wraz z „Łupaszką” aresztowana w Osielcu. 2 listopada 1950 r. skazano ją na karę dożywotniego więzienia na mocy przepisów dekretu z 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla „faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy oraz dla zdrajców Narodu Polskiego".
Z uwagi na zły stan zdrowia, 26 listopada 1956 r. uzyskała zgodę na przerwę w odbywaniu kary. W styczniu 1957 r. na skutek rewizji nadzwyczajnej prokuratora generalnego PRL złagodzono jej wyrok do 15 lat więzienia, a następnie darowano jej odbywanie reszty kary.
W 1961 r. wyszła za mąż za historyka Jana Eberlego i urodziła córkę Justynę. W 1984 r. Lidia Lwow-Eberle przeszła na emeryturę, zaczęła aktywną działalność w organizacjach kombatanckich Armii Krajowej. Zbierała informacje na temat swoich koleżanek i kolegów z partyzantki i starała się ustalić okoliczności śmierci Zygmunta Szendzielarza.
Lidia Lwow-Eberle zmarła 5 stycznia w wieku 100 lat.
Premier o Żołnierzach Wyklętych: Chciałbym oddać hołd wspaniałym Dziewczynom i ich Leśnym Towarzyszom broni