W środę w Senacie rozpatrywana była nowelizacja ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o opłatach abonamentowych. Nowela przewiduje wprowadzenie rekompensaty w łącznej wysokości 1,95 mld zł w 2020 r. dla TVP i Polskiego Radia w związku z utraconymi wpływami.
Sprawozdawca senackiej komisji Kultury i Środków Przekazu senator Barbara Zdrojewska (KO) poinformowała, że komisja wnioskuje o odrzucenie ustawy w całości. Zwróciła uwagę, że niezależnie od wprowadzenia rekompensaty nowelizacja ustawy „wprowadza również zmianę w ustawie, która polega na uchyleniu przepisu ograniczającego liczbę członków zarządu spółki do trzech osób". – Bardzo chciałabym na to zwrócić uwagę – podkreśliła.
Ponadto wskazała, że nowelizacja zawiera regulację, która „powoduje, że jednostki publicznej radiofonii i telewizji w projektach kart powinności, nakazanych ustawą, na lata 2020-2024 uwzględnią w każdym roku objętym tą kartą wysokość przychodów ze środków publicznych na poziomie nie niższym niż suma prognozowanych wpływów z opłat abonamentowych na rok 2020 oraz rekompensaty określonej w przedmiotowej ustawie. Jednocześnie został przedłużony do dnia 15 maja 2020 r. termin zawarcia porozumień w spawie ustalenia karty powinności na lata 2020-2024".
Zdrojewska przytoczyła też opinię prezesa UOKiK-u na temat procedowanej nowelizacji, który - jak mówiła – „nie rozstrzyga jednoznacznie wątpliwości co do obowiązku notyfikacji przedmiotowej pomocy Komisji Europejskiej”. – Ponadto brak informacji o przeprowadzonych konsultacjach w wymienionym wyżej zakresie powoduje, że nie ma pewności prawnej czy pomoc przewidziana w przedmiotowej ustawie powinna podlegać notyfikacji czy też nie – wskazała.
– W związku z powyższym nie można wykluczyć, że ustawa jest obarczona wadą w postaci braku notyfikacji Komisji Europejskiej. A zatem pomoc udzielona na podstawie przedmiotowej ustawy może skutkować określonymi konsekwencjami wynikającymi z niedopełnienia w odpowiednim czasie procedur związanych z koniecznością notyfikacji projektu Komisji Europejskiej – podkreśliła.
Premier: należy zastanowić się, jak sprawić, by abonament RTV był powszechnie płacony
„W naszej ocenie nie jest to złamanie zasad pomocy publicznej”
Wiceminister kultury Paweł Lewandowski odnosząc się do pytania, czy procedowane przepisy są zgodne z zasadami pomocy publicznej w Unii Europejskiej powiedział: „w naszej ocenie nie jest to złamanie zasad pomocy publicznej”.
– Tryb rozpatrywania tego przez Komisję Europejską jest taki, że organ zgłaszający ustawę notyfikuje to w Urzędzie Ochrony Konsumenta i Konkurencji i ten urząd kieruje to, jeśli uzna, że jest taka przesłanka, do sprawdzenia przez KE. W tym przypadku UOKiK wydał opinię, która w mojej ocenie wskazuje na to, że takiej potrzeby nie ma – podkreślił wiceszef MKiDN.
Dodał, że Polska zaimplementowała „komunikat KE dot. zasad przyznawania pomocy publicznej, a zatem nie ma nawet takiej technicznej możliwości jakichkolwiek uwag w tym momencie ze strony Komisji, bo wszystkie uwagi, jakie mogłyby się kiedykolwiek pojawić, co do zasad rozdzielania pieniędzy w programie pomocy publicznej kierowanej dla mediów publicznych już zostały uzgodnione i zaimplementowane w ramach tego komunikatu”.
Wyjaśnił, że „pomoc publiczna to taki rodzaj pomocy dla podmiotów rynkowych, który nie narusza zasad rynku”. – Pomoc publiczna dla mediów nie narusza zasad rynku, dlatego, że z pieniędzy abonamentowych czy przyznawanych w drodze tej ustawy, którą procedujemy finansowana jest tylko i wyłącznie misja publiczna. A misja publiczna to takie zadania, które nie są realizowane przez podmioty komercyjne, czyli np. Teatr Telewizji, transmisje sportowe itd. – zaznaczył Lewandowski.
Przyznał, że „wysokość tej pomocy nie może przekraczać faktycznych kosztów misji”. – W naszej implementacji, która jest uzgodniona z KE jest margines maksymalnie 10 proc. więcej. To znaczy, jeżeli nie będzie 10 proc. więcej niż koszty misji, to spełniamy zasady komunikatu – mówił wiceszef resortu kultury.
Sejmowa komisja za projektem noweli o opłatach abonamentowych; opozycja opuściła posiedzenie
– Według wyliczeń KRRiT i różnych innych wyliczeń, które były prowadzone przez MKiDN ta kwota na realizację misji wacha się między 2,5 mld a 3,2 mld zł wraz z planowanymi dochodami z abonamentów i wraz z pieniędzmi przyznanymi za pomocą tej ustawy, nie przekroczymy kwoty 2,5 mld zł., więc w żadnym wypadku nie zbliżamy się do tego maksymalnego progu, który jest wyznaczony w komunikacie dotyczącym pomocy publicznej dla mediów publicznych – zapewnił Lewandowski.
Odnosząc się do regulacji, która uchyla przepis ograniczający liczbę członków zarządu mediów publicznych do trzech osób powiedział, że „Kodeks spółek handlowych mówi, że musi być minimalnie jedna osoba. Usuwając ten przepis wprowadza się bezpośrednie regulacje, które są stosowane w Kodeksie spółek handlowych, czyli tak jak dla każdej innej spółki Skarbu Państwa czy też jakiejkolwiek innej spółki funkcjonującej na rynku”.
– Nie jest to jakaś rewolucja, dlatego, że właściwie już zgłosiliśmy w rządzie projekt ustawy tzw. czyszczącej o radiofonii i telewizji, która niepotrzebne przepisy likwiduje, wprowadza nowoczesne rozwiązania i dotyczy w zasadzie głównie tylko kwestii technicznych dotyczących mediów w ogóle, nie tylko mediów publicznych, i tam też proponowaliśmy taką zmianę dlatego nie wydaje mi się ona szczególnie kontrowersyjna. (...) Jest to mojej ocenie pozytywna zmiana i tak bym ją postulował w tzw. ustawie czyszczącej - zaznaczył.
Wyjaśniając zasadność przyznawania rekompensaty dla mediów publicznych powiedział, że jeżeli państwo nakłada obowiązek, który de facto przynależy do obowiązków państwa, na jakiś podmiot, to musi tym podmiotem za ten obowiązek zapłacić.
– Do tej pory było tak, że część misji była współfinansowana z abonamentu, niemniej cyklicznie coraz mniej osób płaciło ten abonament, pojawiało się coraz więcej także zwolnień z tego abonamentu z tytułu różnych kwestii od bycia weteranem, przez posiadanie jakiegoś stopnia niepełnosprawności przez przekroczenie określonego wieku itd., więc powstał cały szereg osób zwolnionych, ale nie zwolniło to z obowiązku realizacji misji publicznej Telewizji Publicznej ani mediów publicznych, co więcej w ustawie np. o radiofonii i telewizji zapisywaliśmy coraz to więcej obowiązków wynikających z tego tytułu, (...) to są drogie kwestie w istotny sposób zwiększające koszty funkcjonowania mediów publicznych, ale media publiczne nie mogą być z tego obowiązku zwolnione, w związku z tym należy z tego tytułu zapewnić jakiś rodzaj finansowania – wskazał wiceminister kultury.
Przypomniał, że – to państwo zwolniło pewne osoby z obowiązku płacenia abonamentu, zatem państwo powinno zapewnić z tego tytułu dodatkowe wpływy, które pozwolą realizować w odpowiednim stopniu misję publiczną mediów publicznych.
Spychalski: Prezydent podpisze nowelę ustawy o opłatach abonamentowych
Przewodniczący KRRiT Witold Kołodziejski zwrócił uwagę, że nowelizacja nie dotyczy tylko Telewizji Publicznej, ale dotyczy wszystkich mediów publicznych. – Powodem niepodpisania kart powinności, nieuzgodnienia kart powinności w tym roku przez KRRiT był brak mechanizmu finansowania. A nie podpisaliśmy, dlatego że przy planowanych przychodach abonamentowych tych, które są zbierane przez Pocztę Polską poziom finansowania byłyby tak niski, że faktycznie to, na co my moglibyśmy się zgodzić postawiłby spółki w stan upadłości – powiedział Kołodziejski.
Jak mówił, „bez źródła finansowania przy wymogach karty powinności możemy powiedzieć, że brak tego typu rozwiązań stawia spółki, szczególnie te regionalne te mniejsze, te które nie mogą się rynkowo bronić, w stan upadłości”.
– Jeżeli ta nowelizacja wejdzie w życie to daje nam podstawę do uzgodnienia kart powinności na pięć lat na przód, czyli za lata 2020-24, na podstawie wyliczeń, które są zawarte w uzasadnieniu do ustawy. Ja mam wrażenie, że państwo chcecie ukarać wszystkie media publiczne (...), dlatego że nie podobają się wydania czy paski w Wiadomościach, skala jest zupełnie inna” - zaznaczył.
